.jpg)
12/01/2023
TEİS2023-06
T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ
KURUMU BAŞKANLIĞI’NA
ANKARA
Konu: Piyasada bulunmayan ilaç sorununun giderilmesi için eczacıların sorguladıkları ilacın depo ve firma İTS hareketlerini görmesi talebi hk.
Üyelerimizden ve meslektaşlarımızdan yoğun olarak gelen bildirimlere göre; son yapılan güncelleme sonrası firmalar ve ecza depoları tarafından birçok ilaç; hala tevzi uygulaması kapsamında günlük hiçbir eczanenin talebine tam karşılık vermeyecek oranda 3-5 adet gibi kotalarla verilmekte ya da "yok" denilerek gönderilmemekte, gelen ürünlerin de bir kısmının yakın son kullanma tarihli olduğu ifade edilmektedir.
Eczanelere gelen ilaçların son kullanma tarihinin yakın olması bazı firma veya dağıtım kuruluşlarının söz konusu ilaçları stok yaparak eczaneleri ve dolayısıyla vatandaşı mağdur ettikleri yönünde kuvvetli bir kanaat oluşturmaktadır.
Üretilen tüm beşerî tıbbi ürünlerin üretim bandından son kullanıcıya kadar nerede olduğu bilgisi, dünyada sadece ülkemizde uygulanan İlaç Takip Sistemi’yle (İTS) anlık olarak takip edilmektedir. Bir ürünün hangi firmanın ya da ecza deposunun stokunda ne kadar süre kaldığı bu sistem ile takip edilebilmekte olup, hangi ilacın eczanelere aylık ortalamanın altında satışının yapıldığı ya da satılmadığının tespit edilebilmesi de mümkün bulunmaktadır.
Eczanelerimizde daha önce "İTS Online İşlemler" ekranında yapılan karekod sorgusu ile bir ilacın; hangi tarihte üretildiği ve ecza deposuna hangi tarihte girişinin yapıldığı bilgilerine erişebiliyorken uzun bir süredir sadece "ürünün eczane stokuna girişi yapıldıktan sonraki hareketleri" görüntülenebilmektedir. Dolayısıyla İTS'de bir ürünün firma ve ecza deposundaki hareketlerinin eczacılar tarafından görülmesi mümkün olmayıp bu durumu tespit ederek duruma müdahale etmek için gereken bilgi ve yetki sadece Kurumunuzca kullanılabilecek durumdadır.
Türk Ceza Kanunu’nun “Mal veya hizmet satımından kaçınma” başlığını taşıyan 240.maddesine göre, “(1)Belli bir mal veya hizmeti satmaktan kaçınarak kamu için acil bir ihtiyacın ortaya çıkmasına neden olan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” amir hükmüne göre Kamunun ihtiyacı olarak kabul edilen, kamu sağlığının korunması veya tedavi amacıyla kullanılan ilaç, tıbbi malzeme vb. araç gereç, mal veya hizmetler söz konusu suçun konusu kapsamında olduğu gibi 3359 Sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’na göre de sağlık hizmeti sunumu ile ilgili tüm iş ve işlemlerin Sağlık Bakanlığınca denetlenmesi gerekmektedir.
Kaldı ki, hastaya bir an evvel ulaştırmak için ilaç arayışında olan eczacının aradığı ilacın hangi ecza deposunda bulunduğunu ya da firmanın elinde bulunup bulunmadığını İTS ekranından sorgulaması, verdiği kamu hizmetinin devamlılığı için gerekli olup, yapılan tekil sorgulamaların Kişisel Verilerin Korunması ile Ticaret Kanunu kapsamındaki kısıtlama ve yasaklarla hukuki bir illiyeti bulunmamaktadır.
Yaşanmakta olan hasta ve eczacı mağduriyetinin giderilmesi için eczacıların "İTS Online İşlemler" ekranında yapılan karekod sorgusu ile bir ilacın; hangi tarihte üretildiği ve ecza deposuna hangi tarihte girişinin yapıldığı bilgilerine erişebilmesi için gerekli düzenlemenin yapılması ve Başkanlığınızca İlaç Takip Sistemi üzerinden aylık ortalama ilaç akışına bakılarak yapılacak inceleme sonucu olağandışı bir şekilde ilaç akışını kesen veya azaltan firma ve dağıtım kuruluşlarının tespit edilerek haklarında gerekli yasal işlem yapılmasının sağlanması için gereğini bilgilerinize arz ederim.
Ecz. Nurten SAYDAN
Tüm Eczacı İşverenler Sendikası
Genel Başkanı