.jpg)
SENDİKAMIZDAN TİTCK EKONOMİK DEĞERLENDİRMELER BAŞKANLIĞI ZİYARETİ
Sendika yönetim kurulu olarak TİTCK Ekonomik Değerlendirmeler ve Labaratuvar Hizmetleri Başkan yardımcısı Dr. Mehmet Hakan FIRAT makamında ziyaret edilerek aşağıdaki sorunlar paylaşılmıştır.
TEİS YÖNETİM KURULU
TEİS Kamu Kurumları Komisyonu Raporu
İLAÇTA FİYATLANDIRMA ve KADEMELİ KARLILIK
27.884 eczane eczacısı, uygulamaya konulduğu ilk günden şu ana kadar sağlıkta dönüşüm programları için her türlü fedakârlığı göstermiştir. Eczanelerimizin sermayeleri, elbette bizlere ait olmakla beraber aynı zamanda ülkemizin kaynağıdır ve milli servettir. Son zamanlarda basında da yer aldığı gibi, ülke genelindeki tüm meslektaşlarımız bazı ilaçların temininde sıkıntı çekmekte ve ne yazık ki hastalarımız mağdur olmaktadır. Bu sürecin başlıca sebebi; Bakanlığın ilaç fiyatlandırma politikasında izlediği fiyatları baskılayıcı tutum olmakla birlikte, üretici ve aracı paydaşların marjinal maliyetin marjinal geliri karşılamadığı noktada üretimden/tedarikten vazgeçmesidir. Euro kurunun 10 TL’ye ulaşmış olduğu ekonomik gerçeğine karşın Bakanlık tarafından ilaç fiyatları belirlenirken baz alınan Euro kuru ancak 4,57 TL seviyesine ulaşabilmiştir. Bu ekonomik gerçekler maalesef tüm sektöre dağıtılması gereken bir yük getirmektedir. Netice olarak birçok ilaç bulunmamaya, ‘yok’a girmeye başlamış, ithal edilen ürünler ithal edilmemeye, yeni çıkan, tedaviye yeni verilen ilaçlar ülkemize getirilmemeye başlamıştır.
Mevcut İlaç Fiyat Kararnamesi ile uygulamaya konulan Kademeli Karlılık Oranları incelendiğinde; 1.,2. ve 3. kademede mevcut ilaçların fiyatlarının düşük olması sebebiyle ekstra karlılığa ihtiyaç duyulduğu, 4. ve 5. kademede mevcut karlılık oranlarının eczanelerin genel gider oranlarının altında olduğu, 3. kademede mevcut ilaçların eczane cirolarında büyük oranda yer aldığı ancak 2019 yılındaki %26,37 ’lik kur düzeltmesinin ardından bu ilaçların birçoğunun 4. ve 5. kademeye geçmesi nedeni ile bu ilaçlardaki karlılıkların da düştüğü görülmektedir
50 TL’nin altındaki ilaçlardaki kar oranlarının ve fiyatlarının düşüklüğü bu ilaçların bulunabilirliğini ve ulaşılabilirliğini azalttığı gibi, işletme maliyetlerini bile karşılamaktan çok uzaktır. İşletme giderleri ortalama yüzde 15 seviyelerine ulaşan eczanelerin 5.kademe ilaçlarda yüzde 12’lik kar oranları ile sundukları hizmetleri sürdürmeleri mümkün değildir. Eczanelerde satılan ilaçların kutu bazında %74 ‘ünün 20 TL ve altındaki ilaçlardan oluştuğu göz önünde bulundurularak, başta 4. ve 5. kademe ilaçlar olmak üzere tüm fiyat kademelerindeki ilaçlarda mevcut işletme giderleri ve sunulan katma değerin de göz önünde bulundurularak ilaç fiyatları belirlenirken kullanılan güncel Euro kurunun bu fiyat dilimi için efektif Euro kuruna çevrilmesi ve yayınlanmasının üstünden 13 yıl geçmesine rağmen hiç güncellenmemiş olan beşeri ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılan karlılık tablosundaki imalatçı fiyatına göre belirlenmiş kademe oranlarının mevcut piyasa koşullarına uygun olacak şekilde güncellenmesi tüm paydaşlar için bir zorunluluk haline gelmiştir.
ENDİKASYON DIŞI KULLANIM ONAYI VERİLEN İLAÇLARDA YAŞANAN GERİ ÖDEME SORUNLARI
Sağlık Bakanlığı’nca onaylanan ve hastaların tedavilerinde önemli bir yeri bulunan Endikasyon Dışı Kullanım Onayı ile alınan ilaçların geri ödemeleri Sosyal Güvenlik Kurumu’nca daha önce sorunsuzca yapılıyor olmasına rağmen özellikle pandemi döneminde kullanım süreleri uzatılan bahse konu onay formalarıyla alakalı olarak eczacılardan geriye dönük yüklü kesintiler yapılmakta olup, meslektaşlarımız adeta bu tür reçeteleri karşılayamaz hale getirilmiştir.
Örnek olarak; Multipl Skleroz hastalığında kullanılan fingolimod etkin maddeli müstahzarlara, tedavi basamağı atlanarak Sağlık Bakanlığı’nca verilen kullanım izinleri Sosyal Güvenlik Kurumu’nca kabul edilmeyip, kesintiler yaşanmaktadır. Vatandaşın tedavi sürecinde yüksek bir maliyete sahip bu ilaçların Sosyal Güvenlik Kurumu’nca karşılanmaması neticesinde hem vatandaş hem de eczacılar açısından ciddi hak kayıpları ve mağduriyetlerin ortaya çıkacağı ortadadır.
Sağlık Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu arasında gerekli iletişim ve koordinasyonun ivedi biçimde kurularak Endikasyon Dışı Kullanım Onayı alınmış ilaçların geri ödeme hususlarının netleştirilmesi, eczacılara uygulanan geriye dönük reçete bedeli kesintilerinin iptali ve tekrar yaşanmaması için bir zorunluluktur.
ENDİKASYON DIŞI EK ONAY GEREKTİRMEYEN LİSTE KAYNAKLI GERİ ÖDEMESİNDE YAŞANAN SORUNLAR
Endikasyon dışı ek onay gerektirmeyen liste; prospektüs endikasyonunda bulunmayan fakat “of the label” olarak adlandırılan kullanımların mevzuat bağlamında uygun görüldüğü kılavuz eşliğinde duyurulan ürünlerin listesidir.
Sosyal Güvenlik Kurumu; bahse konu listede belirtilen tanı ve branşlarda ilacın geri ödenmesi için ancak ilgili uzman raporu eşliğinde veya ilgili uzman tarafından reçete düzenlenmesi zorunluluğu getirilmiştir. İlgili düzenleme ile vatandaşın ilaca erişimi zorlaşmış bulunmaktadır. Örneğin;
Antidepresan tedavisinin önemli bir parçası olan SSRI grubu ilaçların prospektüs bilgisinde yer alan “Yaygın anksiyete bozukluğu” ibaresine istinaden bahse konu ilaçların reçetelenmesi için psikiyatri uzman hekimi tarafından düzenlenmiş rapor veya psikiyatri uzman hekimi reçetesi düzenlenme zorunluluğu getirilmiştir. Bununla birlikte; ilgili grupta yer alan ilaçlardan sadece PROZAC isimli ilacın prospektüs endikasyonunda “yaygın anksiyete bozukluğu” bulunmamasına rağmen bu tanı için tüm SSRI ilaç grubundaki ürünlerin geri ödeme koşullarını etkileyerek vatandaşın ilaca erişimi kısıtlanmaktadır.
Bu çerçevede; endikasyon dışı ek onay gerektirmeyen liste kaynaklı geri ödemede yaşanan sorunların giderilmesi için gerekli düzenlemenin yapılması gerekmektedir.