.jpg)
Değerli Üyelerimiz,
TEİS Yönetim Kurulu olarak TİTCK Başkanı Sayın Doçent Dr. Tolga Karakan'ı makamında ziyaret ederek hem hayırlı olsun dileklerimizi hem de mesleğimizin öncelikli sorunlarını paylaştık.
Başkana verilen dosya aşağıda bilgilerinize sunulur.
TEİS YÖNETİM KURULU
TEİS KAMU KURUMLARI KOMİSYONU RAPORU
İTS ECZANE STOK DÜZELTME İŞLEMİ (STOK AFFI)
2020 Yılında tüm dünyada etkisini gösteren Covid-19 Pandemisi ülkemizde de birçok sıkıntıyı beraberinde getirmiştir. İlk ve en büyük etkisini sağlık sisteminde gösteren bu süreçte eczanelerimiz sokak yasakları, pandemi kuralları vb. sebeplerle vatandaşımızın ihtiyaçlarını giderebilme hususunda belli zorluklarla da topyekûn mücadele etmiştir.
Eczanelerimizde kronik hastalarımızın ihtiyaçları Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu’nun “kronik hastalıklarda reçetesiz ilaç tedavisi (devam reçetesi)” direktifleriyle büyük ölçüde karşılanabilmiştir. Eczaneler hem günlük mesailerinde hem de gece nöbetlerinde birincil sağlık sunucularıdır. Bunun bilinciyle davranan tüm meslektaşlarımız; hastaların ihtiyaç duydukları ilaçlara ulaşmaları için büyük bir özveriyle emek harcamaktadır.
Bilindiği üzere ilaç sahteciliği ve ilaç kaçakçılığını önleyip, akılcı ilaç kullanımı açısından önemli veriler elde etmek amacıyla kurulan İlaç Takip Sistemi süreçlerinin ve bildirimlerinin uygulanması için eczanelerimizde azami özen gösterilmektedir.
Ancak; gerek kullanılan stok takip yazılımlarından kaynaklı gerek İTS sunucularından kaynaklı gerek bölgesel internet ve elektrik kesintilerinden kaynaklı birçok etkene bağlı olarak İTS’ye yapılan bildirimler kesintiye uğrayabilmekte ve İTS stok tutarlılığı bozulabilmektedir. Medula, Renkli Reçete Sistemi, İlaç Takip Sistemi ve Eczane Stok Programlarının entegrasyonunun tam sağlanamaması da stok tutarsızlığını arttırmaktadır. Eczacılar yapılan denetimlerde bu stok farkları nedeniyle haksız ve suçsuz yere ciddi hak kaybı ve mağduriyetler yaşamaktadır.
31 Ağustos 2021 tarihine kadar devam etmekte olan bazı borç, sicil vb. durumlar için hayata geçirilen af kapsamında; eczanelerimize İlaç Takip Sistemi kayıtlarındaki stok düzeltme imkanının da tanınarak, “İTS Deaktivasyon” işleminin tekrardan açılmasıyla eczanelerdeki fiili stok ile İTS kaydı stok eşit hale getirilebilecek ve gerek eczacılarımız gerekse sektörümüz açısından çok önem atfeden istatistik verilerinin doğruluğuna büyük katkı sağlanacaktır.
ÜTS ECZANE STOK BİLDİRİM YETKİLENDİRİLMESİ
Ülkemizde üretilen veya ithal edilen tüm tıbbi cihazların ve kozmetik ürünlerin; üretim bandından, satılıp kullanıldığı yere ve hastaya kadar takip edilebilmesi için kurgulanan Ürün Takip Sistemi; eczanelerimizde de uzun bir süredir kullanılmaya başlanmış olup Kurum tarafından yapılan düzenlemeler de yakından takip edilmektedir. Bunun yanı sıra covid-19 pandemisi ile mücadelede tüm sağlık çalışanları gibi eczacılarımız da yoğun mesai ile can siperane hizmet vermektedir. Bu süreçte eczacılarımız; yaşanan sokak kısıtları nedeniyle evden çıkamayan yaşlı hastalarımızın tedavi süreçlerinin yönetilmesinden tüm vatandaşlarımıza Devletimizle iş birliği halinde maske dağıtımına, gün içerisinde sürekli işyeri dezenfeksiyon çalışmalarından, birer sağlık hizmet sunucusu olarak covid-19 lu ve diğer hastalara pandemi ve diğer rahatsızlıklarıyla ilgili sağlık danışmanlığı hizmeti vermeyi başarmıştır. Bu aşırı yoğunluk içerisinde mevzuat ve sağlık uygulama tebliği değişiklikleri üzerinden doğan sorumluluklarımızı da yerine getirmeye çalışmaktayız. Gerek ÜTS’nin eczacıların 2010 yılından bu yana kullanıp adapte oldukları İlaç Takip Sistemi kurgusundan ve altyapısından farklı olması, gerek üretici/tedarikçi firmaların “ürün verme (satış)” bildirimlerini hala doğru ve zamanında yapmaya başlayamamış olmaları, gerekse devam eden pandemi koşullarının eczanelerimize getirmiş olduğu artan iş yükü ve çalışma stresi neticesinde eczanelerimizin stoklarında mevcut iğne ucu, şeker ölçüm çubuğu, vb ürünlerin alış-satış bildirimlerinin ÜTS üzerinden eczane stoklarımıza alınamadığı bilinmektedir.
12 Kasım 2020’de yayınlanan “Ürün Takip Sistemi UTS-v8.7.0 Sürümü” ile stok yapılabilir tekil ürün ekleme ve stok bildirme ekranlarının/yetkilerinin kapatılmasıyla eczanelerimizde henüz stok bildirimi yapılamamış ürünlerin ÜTS üstünden gerekli bildirimlerinin yapılıp, sistem üstünden işlem görme imkânı ortadan kaldırılmıştır. Üyelerimizin Ürün Takip Sisteminde stok bildirim işleminin sistemsel olarak kapatılması, iş yoğunluğu artmış olan birçok üyemizin bu kapanmadan ötürü mağduriyet yaşamasına neden olmuştur.
Mevcut pandemi koşullarının gerek eczanelere, gerek ecza depolarına, gerekse üretici ve tedarikçilere getirdiği ek sorun ve iş yükü de göz önünde bulundurularak; ÜTS’nin nihai kullanıcıları olan eczacılara “stok yapılabilir tekil ürün ekleme ve stok bildirme ekranlarının/yetkilerinin” en az altı ay süreyle tekrar açılması, ilgili sürenin sonunda konunun tekrar istişare edilmesi, hem sistemin doğru ve nitelikli işlemesi, hem de sektörün tüm paydaşlarının gerçek anlamda hazır hale gelmeleri için elzemdir.
İLAÇTA FİYATLANDIRMA ve KADEMELİ KARLILIK
26.890 eczane eczacısı, uygulamaya konulduğu ilk günden şu ana kadar sağlıkta dönüşüm programları için her türlü fedakârlığı göstermiştir. Eczanelerimizin sermayeleri, elbette bizlere ait olmakla beraber aynı zamanda ülkemizin kaynağıdır ve milli servettir. Son zamanlarda basında da yer aldığı gibi, ülke genelindeki tüm meslektaşlarımız bazı ilaçların temininde sıkıntı çekmekte ve ne yazık ki hastalarımız mağdur olmaktadır. Bu sürecin başlıca sebebi; Bakanlığın ilaç fiyatlandırma politikasında izlediği fiyatları baskılayıcı tutum olmakla birlikte, üretici ve aracı paydaşların marjinal maliyetin marjinal geliri karşılamadığı noktada üretimden/tedarikten vazgeçmesidir. Euro kurunun 10 TL’ye ulaşmış olduğu ekonomik gerçeğine karşın Bakanlık tarafından ilaç fiyatları belirlenirken baz alınan Euro kuru ancak 4,57 TL seviyesine ulaşabilmiştir. Bu ekonomik gerçekler maalesef tüm sektöre dağıtılması gereken bir yük getirmektedir. Netice olarak birçok ilaç bulunmamaya, ‘yok’a girmeye başlamış, ithal edilen ürünler ithal edilmemeye, yeni çıkan, tedaviye yeni verilen ilaçlar ülkemize getirilmemeye başlamıştır.
Mevcut İlaç Fiyat Kararnamesi ile uygulamaya konulan Kademeli Karlılık Oranları incelendiğinde; 1. kademede mevcut ilaçların fiyatlarının düşük olması sebebiyle ekstra karlılığa ihtiyaç duyulduğu, 4. ve 5. kademede mevcut karlılık oranlarının eczanelerin genel gider oranlarının altında olduğu, 3. kademede mevcut ilaçların eczane cirolarında büyük oranda yer aldığı ancak 2019 yılındaki %26,37’lik kur düzeltmesinin ardından bu ilaçların birçoğunun 4. ve 5. kademeye geçmesi nedeni ile bu ilaçlardaki karlılıkların da düştüğü görülmektedir.
50 TL’nin altındaki ilaçlardaki kar oranlarının ve fiyatlarının düşüklüğü bu ilaçların bulunabilirliğini ve ulaşılabilirliğini azalttığı gibi, işletme maliyetlerini bile karşılamaktan çok uzaktır. İşletme giderleri ortalama yüzde 15 seviyelerine ulaşan eczanelerin yüzde 12’lik kar oranları ile sundukları hizmetleri sürdürmeleri mümkün değildir. Eczanelerde satılan ilaçların kutu bazında %74 ‘ünün 20 TL ve altındaki ilaçlardan oluştuğu göz önünde bulundurularak, başta 4. ve 5. kademe ilaçlar olmak üzere tüm fiyat kademelerindeki ilaçlarda mevcut işletme giderleri ve sunulan katma değerin de göz önünde bulundurularak ilaç fiyatları belirlenirken kullanılan güncel Euro kurunun bu fiyat dilimi için efektif Euro kuruna çevrilmesi ve yayınlanmasının üstünden 13 yıl geçmesine rağmen hiç güncellenmemiş olan beşeri ürünlerin fiyatlandırılmasında kullanılan karlılık tablosundaki imalatçı fiyatına göre belirlenmiş kademe oranlarının mevcut piyasa koşullarına uygun olacak şekilde güncellenmesi tüm paydaşlar için bir zorunluluk haline gelmiştir.
İLAÇ FORMUNDAKİ TAKVİYE EDİCİ GIDALAR İÇİN YETKİLİ KURULUŞUN TİTCK OLMASI
Son yıllarda yaşanan sosyo-demografik dönüşüm, hızla gelişen teknoloji, sürekli değişen ve artan sosyal ihtiyaç ve talepler, her sistemin sürekli olarak revizyonunu ve iyileştirilmesini gerekli kılmakta, kontrol aşamasında ve sahadan elde edilen sonuçlara göre sistemde gereken düzeltme ve değişikliklerin yapılması gerekmektedir. Bu çerçevede, sahada yaşananların birebir muhatabı olan eczane eczacılarının sendikası TEİS olarak, son yıllarda kontrolsüz ve bilinçsizce tüketimi artan ilaç formundaki Takviye Edici Gıdaların halk sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri göz önünde bulundurularak; daha önce 2018 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’nda görüşülmüş olan Torba yasa teklifi içinde de yer almış ve ön kabul görmüş olan aşağıdaki Kanun teklifinin tekrar gündeme alınarak yasalaşması için gerekli adımların atılması önem arz etmektedir.
MADDE GEREKÇESİ
Ürün gruplarının doğru sınıflandırılmasının yapılması ile pazardaki mevcut karışıklığın önlenmesi ve halkın güvenli ürün kullanımının sağlanması amacıyla farmasötik formda olan takviye edici gıdaların üretim, ithalat, ihracat ve kontrolüne ilişkin usul ve esasların Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunca belirleneceği öngörülmektedir.
KANUN TEKLİFİ
MADDE 1- 5996 sayılı Kanunun 28 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “(1) Farmasötik formda olmayan takviye edici gıdaların üretim, ithalat, ihracat ve kontrolüne ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir. Ancak, farmasötik formda olan takviye edici gıdalar ile özel tıbbi amaçlı diyet gıdaların üretim, ithalat, ihracat ve kontrolüne ilişkin usul ve esaslar Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunca belirlenir. Bu ürünler sadece eczanelerde satılır.
TEİS KAMU KURUMLARI KOMİSYONU