.jpg)
Değerli Üyelerimiz ve Meslektaşlarımız,
Mesleğimizin içinde bulunduğu durum hepimizin malumudur.Sendikamız kurulduğu günden itibaren “eczacılıkta meslek hakkı “ olmasını her platformda dile getirmiştir. 2014 yılını mesleğimizde yeniliklere ve başarılara ulaşma yılı olarak kabul etmek istiyoruz. İlk iş olarak “MESLEK HAKKI” kazanma mücadelesini başlatmak ve bunun için de bütün eczacı kamuoyuna çağrıda bulunarak bizim bu girişimimize mesleğimiz adına destek olmasını istiyoruz.
TEİS Kamu kurumları Komisyonunca hazırlanan dosya konu ile ilgili Bakan, kurum yetkilileri ve eczacı milletvekillerimize iletilmiştir. ECZANE VE ECZACILIK UYGULAMALARINDA MESLEK HAKKI dosyası aşağıda bilgilerinize sunulmuştur.
Saygılarımızla…
TEİS YÖNETİM KURULU
Tarih: 23/01/2014
Sayı : TEİS2014…..
Sayın,
ANKARA
Son yıllarda ilaç ve eczacılık alanındaki baş döndürücü hızda gerçekleşen değişim süreci ve bu süreçte yaşanan sorunlar, özellikle de ilaç fiyatları ve eczacı kar oranlarındaki değişikliklerden meydana gelen sorunlar, kalıcı bir çözüm bulunması zorunluluğunu getirmiştir.
Yaşanan sorunların azaltılması ve ortadan kaldırılmasının sağlanması, ekonomik darboğaz içine girmiş eczanelerin ilaç ve eczacılık hizmetini sürdürebilmesi için tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ilaç fiyatlarına bağlı eczacı kar oranı uygulamasının yanı sıra eczacı meslek hakkı uygulamasının da artık gecikmeksizin hayata geçirilmesi gerekmektedir.
Bu amaçla eczacı meslek hakkı uygulamasına ilişkin olarak sendikamızca yapılmış olan çalışma ve bu konuda yapılmasını talep ettiğimiz yasal değişiklik tasarısı önerimiz gereği ve desteğiniz için ekte bilginize sunulmuştur.
Saygılarımla,
Ecz. Nurten Saydan
Tüm Eczacı İşverenler Sendikası
Genel Başkanı
ECZANE VE ECZACILIK UYGULAMALARINDA MESLEK HAKKI
Sendikamız tarafından Almanya, Avusturya, Hollanda, Portekiz, İngiltere, İrlanda ve İtalya’daki Eczacı birlikleri ve Fransa Eczacı Sendikası ile temasa geçilerek kendi ülkelerindeki eczacılık uygulamaları, ECZACI MESLEK HAKKI ve eczacı kar oranlarıyla ilgili bilgi istenmiştir. Sendikamıza ulaşan bilgiler, komisyonlarımız tarafından değerlendirilmiş ve bir çalışma raporu hazırlanmıştır. TEİS olarak yaptığımız araştırmalar sonucu elde ettiğimiz bilgiler ışığında Avrupa’daki uygulamalara baktığımızda öncelikle AB’de eczacılık uygulamaları ve düzenlemelerinde standart bir model bulunmadığını belirtmek istiyoruz. Bütün ülkeler kendi durumlarına göre; eczacılık mesleğini, eczacılarını ve vatandaşlarının sağlığını korumak için düzenlemeler yapmışlar ve önlemler almışlardır. Eczacılık mesleğinin evrensel ve çok önemli bir meslek olması ve bir eczacı yetiştirmenin zorluğu ve maliyeti yüzünden, AB ülkeleri yaptıkları düzenlemelerle eczacılık mesleğini korumaya çalışmışlardır.
Örneğin; birçok ülkede eczane sayısının dağılımının homojen olması için nüfus ve eczaneler arası mesafe kriterleri bulunmaktadır. Ülkemiz tarafından AB ülkelerinden alınan kademeli kar oranı sisteminin diğer ayağı olan meslek hakkı bütün AB ülkelerinde mevcuttur. Ama ülkemize sadece Avrupa’da uygulanan kademeli kar oranı modeli alınarak, devletimiz sadece kendini korumak istemiş, eczacı ve eczaneyi korumaya yönelik olan eczacı meslek hakkı için bir düzenleme yapılmamıştır.
Unutulmaması gereken; eczacı yetiştirmek ve eczane açmak yüksek maliyetlidir ve sadece günlük kazanımları düşünmenin yanında yetişmiş insan gücü ile var olan yatırımların korunması da ülkelerin ekonomik yapılarını koruma amaçlı tedbirlerde birincil öncelik olmalıdır. Sendikamızın yaptığı araştırmada; ülkemizde uygulanmakta olan geleneksel eczacılık modelinin yani eczacının, eczanenin sahibi olduğu sistemin, ülke vatandaşlarına ve kamunun sağlık politikalarına uygun en iyi model olduğu görülmektedir. Eczaneler sağlık sistemi içinde, vatandaşların en çok başvurduğu ve en önemli kurumlardan biridir.
Market eczacılık yapısına geçen ülkelerde peşi sıra özel sağlık sigortaları devreye girmekte ve sağlık sektöründeki bu değişim sonucu oluşan sağlık harcamalarındaki artış sosyal güvenlik kurumlarını ciddi anlamda zorlamaktadır.
Meslek hakkı uygulaması olan ülkeler:
ABD, Almanya, Avusturya, Avustralya, Belçika, Birleşik Krallık (İngiltere), Danimarka, Fransa, Finlandiya, Hollanda, İrlanda, İsveç, İsviçre, Japonya, Kanada.
Örneğin;
Amerika Birleşik Devletleri’nde
Amerika Birleşik Devletleri’nde eyaletler, devlet tarafından sağlanan Medicaid Sigortası olan hastalara verilen ilaçlar için hizmet bedeli belirlemekte özgürdür.
Haziran 2012 itibariyle, hizmet bedelleri Montana Eyaleti’nde eczacı tarafından yapılıp hastaya verilen ilaç için 22.50 dolar iken, Wisconsin Eyaletinde eczacıya bazı ilaçları hazırlarken verdiği ek hizmetler için 40.11 dolar verilmektedir.
Orjinal ve jenerik ilaçlar için eczacıya ülke genelinde reçete başına ortalama 4.40 dolar ödenmektedir.
Almanya’da Fabrika çıkış fiyatı+Depocu karı+Net eczane satış fiyatı +%19 KDV=Toplam eczane satış fiyatı belirlenir, Reçeteli satılan ilaçları içeren reçetelerde eczane ücreti (Eczacılık meslek veya danışmanlık ücreti) olarak 8.35 Euro tahsil edilmektedir. Gece nöbetlerinde, acil servislerde ve majistral ilaçlarda genellikle 2.5 Euro ek ücretlendirme yapılmaktadır. Hasta onayı ile verilen ve parçalı olarak satılan narkotik ilaçlarda parça başına 0.26 Euro ek ücretlendirme yapılmaktadır. Majistral ilaçlar, yönetmeliğe göre 4-5 Euro olarak fiyatlandırılmaktadır.
Avustralya’da
Haziran 2012 itibariyle uygulanan hizmet bedeli her bir reçete için 6.42 Avustralya Doları’dır. Eczacıların hazırladıkları tehlikeli ilaçlar için 2.71 Avustralya Doları, hazırladıkları preparatlar için 2.04 Avustralya Doları alırlar.
Eczacılar ayrıca, orijinal yerine verdikleri, hastanın prim ödemediği her jenerik ilaç için 1.59 Avustralya Doları alırlar. Eczacılar elektronik reçete sistemi üzerinden hazırlanan ilaçlar için ise 0.15 Avustralya Doları alırlar.
Belçika’da
Belçika’da geri ödemeye tabi olan ilaçlar için eczaneye, sabit kar oranı ve her bir kutu için 4.05 Euro luk sabit hizmet bedeli ödenir.
Eczacı, hastaya reçetelenen ilaçlar ile ilgili yaptığı ilk bilgilendirme karşılığında yıllık 500 Euro tutarında bir hizmet bedeli alır. Ek hizmet bedeli ilacın perakende fiyatına dahil olmayıp tamamen sağlık sigortaları tarafından karşılanır.
İngiltere’de
İngiltere ve Galler’de eczacılar hastaya hazırladığı her bir kalem ilaçtan hizmet bedeli almaktadır.
Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) liste fiyatı 100 Euro’dan az olan ilaçlarda, kalem başına 0.90 Euro sabit hizmet bedeli öder.
NHS liste fiyatı 100 Euro’dan fazla olan ilaçlarda, alınan hizmet bedeli liste fiyatının %2’sine denk gelir.
İngiltere’de eczane açmak için herhangi bir coğrafi veya demografik dağılım kriteri yoktur. Eczacı sağlık danışmanlık hizmeti sunmakla yükümlüdür. İngiltere’de resmi reçete yapabilmek için ULUSAL SAĞLIK HİZMETLERİ KURUMU (NSH) ile sözleşme yapmak gerekir ve bu sözleşme çerçevesinde eczacının meslek hakkı ve diğer ücretler belirlenir. Meslek hakkı bedeli İngiltere’de farklılık göstermektedir. Bunun nedeni ülkenin eczacılık yapılanma sisteminde zincir eczanelerin olmasıdır. Genel olarak eczanelerde reçetelenen ürün başına 90 peni ve ambalaj ödeneği olarak da 3.24 peni MESLEK HAKKI ÜCRETİ olarak tahsil edilmektedir.
Danimarka’da
Danimarka’da eczacılar reçete ile hazırlanan her bir ilaç için KDV hariç 8 Danimarka Kronu hizmet bedeli alırlar.
Fransa’da
İlaca ödenen fiyatlar ve eczacı karlılığı devlet tarafından belirlenir. Bu, ortalama olarak, eczane ürünlerinin %80 ini temsil eder. Depocu karı ve iskontolar yine devlet tarafından belirlenir. Ülkemizde geçerli olan REGRESİF SİSTEM esas alınarak eczacı kârlılığı belirlenmektedir. Ödenen İlaçta TVA (kdv) %2,1 dir. Eczacı kârlılığı ilaç toptan satış fiyatının %6 – %26,1 arasında değişmektedir. Eczacılar reçetede yer alan sattıkları her kutu için 0.53 Euro ücret almaktadırlar. Ayrıca, provizyon sistemine girilen her reçete için 0,10 Euro masraf ücreti alınmaktadır.
Finlandiya’da
Finlandiya’da eczacılar reçeteli ilaçlar için %9 KDV dahil 0.43 Euro sabit bir hizmet bedeli alırlar.
Hollanda’da, eczacıların kazançları ilacın fiyatı ile direkt ilgili değildir. Daha ziyade doktorların reçetelendirmesi ile ilgilidir. WTG (Resmi Sağlık Sigortası) ilaçları sadece eczanelerde satılan reçeteli ilaçlardır ve reçete başına sabit ücretle fiyatlandırılır. WTG ilaçlarında ilacın fiyatı ve karı eczacıları ilgilendirmez. Eczacı bu ilaçların bulunduğu reçete başına sabit eczacı meslek hakkı almaktadır ve bu ücret; sadece eczanelerde satılabilen reçeteli ilaçlar için meslek hakkı 7.20-7.30 Euro arasındadır.
İsveç’de
İsveç Diş ve İlaç Sigortalar Kurumu 2009’dan beri eczacıya her jenerik ya da patenti geçmiş ilacın hazırlanması karşılığında normal karın üzerine kutu başına 10 İsveç Kronu sabit hizmet bedeli ödemesi yapmaktadır.
İsviçre’de
İlacın hazırlanması ve hastaya bilgi verilmesi karşılığında eczacı ilaç başına 4 puanlık ilaç kontrol ücreti alır. (4×1,08 Frank=4,32 Frank)
Japonya’da
Japonya’da eczacılar verdikleri hizmet karşılığında bir takım hizmet bedelleri alabilmektedirler.
Hazırlanan her bir NHI (Ulusal Sağlık Sigortası) ilacı için sabit 400 Yen hizmet bedeli alırlar.
Kanada’da
Kanada’da hizmet bedelleri her bölgede değişiklik göstermektedir. Ontario bölgesinde birçok eczane için hizmet bedeli reçete başına 8.40 Kanada Doları’dır. Kırsal bölgelerdeki eczanelerin hizmet bedelleri ise 9.45 ve 12.61 Kanada Doları arasında değişmektedir.
İrlanda’da en çok ulaşılabilen sağlık hizmeti sunucusu eczanelerdir. İrlanda’daki eczane ağı hemen hemen postane ağı kadar geniştir ve gıda marketlerinden de fazla olup Eczane ağı Avrupa’daki en geniş ağdır. PWC şirketi araştırmasına göre; 2005 yılında İrlanda’da reçeteli ilaçlara yapılan kamu harcaması incelendiğinde Eczaneden eczaneye kazanç belirgin bir şekilde değişmekte olduğu belirtilmektedir. Eczacıların verdiği bedava tıbbi tavsiyelerin karşılığı tahmini 400 milyon Eurodur. Bundan hazinenin karı tahmini 200 milyon Eurodur .Tahmini tasarruf edilen paranın yarısı hastanın, ilaç kullanırken uyum problemi yaşamasında eczacının tavsiye vermesi sayesinde elde edilmiştir. Bazı tıbbi konularda eczacıların danışmanlık yapması da tasarrufun üçte birini içermektedir. Aynı sene eczacılara devlet tarafından 338 milyon Euro (ort. 240.000 Euro/yıl) hizmet bedeli ödenmiştir. İrlanda’daki eczanelere 2005 yılında 83 milyondan fazla ziyaret olmuştur. Kişi başına ortalama yılda 20 kez eczaneye gidildiğini gösterir. Eczacılar yaklaşık olarak küçük medikal durumlar için 13 milyondan fazla tıbbi tavsiyede bulunmuştur. Eczacılar, pratisyenlere yapılan ziyaretleri tahmini yıllık 3 milyondan fazla azaltmaktadır. Öte yandan 500 binden fazla gereksiz acil yardım başvurusunu da eczacıların verdiği danışmanlık sayesinde engellemektedir.
Avusturya’da 1217 tane Halk Eczanesi bulunmaktadır. Bu Halk Eczaneleri ekonomik prensiplere göre eczacılar tarafından oluşturulan bağımsız özel girişimlerdir. Ortalama bir eczanede 15 bin 800 kalem ilaçtan 5 bin 500’ü bulunmaktadır. Eczane stoğunun toplam değeri 2006 yılında 164 milyon euroyu bulmuştur. 2007 yılında reçete başına ortalama 40.88 eurodan 49 milyon reçete yazılmıştır. Reçete başına Meslek hakkı veya danışmanlık ücreti olarak 4.80 Euro hastadan alınmaktadır. Nöbetlerde nöbet hakkı olarak 3.6 Euro ek ücret alınmaktadır. Reçetelerin %19.7 si reçete ücretinden muaftır.
Ülkemizde ise; eczane açmak için 6308 sayılı kanun ile serbest eczane sayıları, ilçe sınırları içindeki nüfusa göre en az üç bin beş yüz kişiye bir eczane olacak şekilde düzenlenmiştir. Türkiye’nin 73.000.000 nüfusuna karşılık 23.000 serbest eczanesi bulunmaktadır. Mayıs 2012 tarihinde çıkan 6308 sayılı kanundan önce nüfusa dayalı bir sınırlandırma olmadığı için bugün özellikle büyükşehirlerimizde eczaneler açısında bir yoğunluk vardır.
Ülkemizdeki eczanelere meslek hakkı olarak hiçbir bedel ödenmemektedir. Sadece Sosyal Güvenlik Kurumunu, Reçete Hizmet Bedeli adı altında, kurum adına tahsil ettiğimiz muayene ücretlerine karşılık ödediği reçete başına 25 ila 75 Kuruş arası değişen bir tutar ödemektedir. Yasal olarak sadece eczacılar eczane sahibi olabilirler. (Muvazaa, yani eczacı olmayanların gayrı resmi şekilde sahip oldukları eczaneler mesleğin en büyük sorunlarından biridir). Eczanede tüm sorumluluk eczacıya aittir ve eczacılık mesleği dışında bizzat ticaret yapamaz. Seçimle elde edilen vazifelerden başka bir iş kabul edilmeyeceği gibi ,bu işleri yaparken de eczanede sorumlu mesul müdür eczacı bulunması zorunluluğu vardır. Farmasötik ve majistral ilaçların sadece eczanelerde satılması gerektiği ifadesi kanunlarda yer almasına rağmen maalesef bazı ilaçlar eczane dışında rahatlıkla satılmaktadır.
14.02.2004 tarih 2004/6781 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile düzenlenen Beşeri İlaçların Fiyatlandırılmasına Dair Kararla regresif olarak belirlenen fiyatlandırma şekli, ilaç fiyatlarını Avrupa Birliği ülkeleri ile uyumlu hale getirmiştir.
Geçmiş yıllarda son derece yüksek fiyatlarla satışa sunulan ilaçların fiyatları yeni düzenlemeyle oldukça aşağıya çekilmiş ve bu sayede halkımızın ilaca ulaşımı kolaylaştırılmıştır. Ancak; o tarihten günümüze kadar geçen süre içerisinde ülkemizdeki enflasyon oranlarına bakıldığında, ortada geliri sadece ilaç satışından olan eczaneler açısından son derece ciddi bir ekonomik kayıp olduğu açıktır.
Her türlü gideri Türk lirası ile yapan eczanelerimiz ( kira, elektrik, su, telefon, işçi ücretleri vs.) ilaç fiyatlandırmadaki değişikliğin yapıldığı tarihten bu güne kadar olan süreye bakıldığında sadece enflasyondan dolayı bile ciddi anlamda zarara uğramışlardır.
ÖNERİMİZ:
2012 Yılı verilerine göre ülkemizdeki eczanelerden 20 milyon TL perakende satış fiyatı üzerinden 1 milyar 770 milyon kutu ilaç satılmıştır. Bu ilaçların da %35’i perakende satış fiyatı 10TL’nin altında olan ilaçlar olup, %30’u da 50 TL nin alltındaki ilaçlardır. Bu ilaçlar eczanelerden satılan ilaçların yaklaşık %65’lik oranını, yani üçte ikilik büyük bölümünü oluşturmaktadır. Ülkemizdeki ilaçların %90’ının özel ve resmi Sosyal Güvenlik Kurumları tarafından alındığı, bu alımlarda da perakende satış fiyatı üzerinden ortalama %25’lik Kamu Kurum İskontosu uygulandığı göz önünde bulundurulursa; düşük fiyatlı olan ve eczane iş hacminin çok büyük bölümünü kaplayan bu gruptaki ilaçlarda eczane karlılığı ve verimliğinin korunması için ilaç fiyatından bağımsız olarak kutu başına meslek hakkı uygulamasına geçilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede ;
Perakende satış fiyatı 10TL ve altı olan ilaçların perakende ilaç fiyatının üzerine 0,50 TL, 10 TL üzeri olan ilaçların da perakende ilaç fiyatının üzerine 1 TL Eczacı Meslek Hakkı ilave edilerek nihai perakende satış fiyatı belirlenmeli, ve bu hak hiçbir indirimden (Kamu Kurum İndirimi, Eczacı İndirimi vb.) etkilenmemelidir.
Bu düzenleme ile 10 TL ve altı ilaçlarda 0,50 TL’lik Eczacı Meslek Hakkı uygulanması sonucu yıllık 309 milyon TL ek bir gelir oluşacak, eczane başına da aylık ortalama 1000 TL ek gelir elde edilmiş olacaktır.
Yine bu düzenleme ile 10 TL üzeri ilaçlarda 1 TL’lik Eczacı Meslek Hakkı uygulanması sonucu yıllık en az 531 milyon TL ek bir gelir oluşacak, eczane başına da aylık ortalama en az 1850 TL ek gelir elde edilmiş olacaktır.
Ülke genelindeki her eczaneye aylık olarak vergilerden sonra ortalama en az 2500 TL ek net gelir sağlayacak olan bu uygulamanın toplam ilaç harcamalarına etkisi %5’in altında olacağından, eczane ekonomilerine katkısının büyüklüğü yanında topluma ve Sosyal Güvenlik Kurumlarına etkisi de minimum seviyede olacaktır.
Bu amaçla;
2007/12325 sayılı Beşeri İlaçların Fiyatlandırılmasına Dair Karar’ın “Fiyatların Belirlenmesi” başlıklı 2. maddesine 5.fıkra olarak ,
“Halen piyasada satışta olan, Sağlık Bakanlığınca onaylanmış fiyatı bulunan veya ilk defa fiyat müracaatı yapılan ürünlerden; perakende satış fiyatı 10 TL ve altı olan ilaçlara 0,50 TL, perakende satış fiyatı 10 TL üzeri olan ilaçlarda ise 1 TL “Eczacı Meslek Hakkı” ilave edilerek serbest eczanelere ait nihai perakende satış fiyatı oluşturulur. Eczacı meslek hakkı hiçbir indirime konu edilmeksizin ve indirimli satış fiyatından bağımsız olarak tüm gerçek ve tüzel kişilerce belirlendiği şekliyle uygulanarak serbest eczanelere ödenir.”
şeklinde bir düzenleme yapılması gerekmektedir.
Gereği için bilgilerinize sunarız.
TEİS KAMU KURUMLARI KOMİSYONU