AKILCI KOZMETİK ÜRÜN KULLANIMI

Bakımlı olmak ve güzel görünmek insanlık tarihinin hemen hemen her döneminde görülen sosyal bir davranış olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarih boyunca farklı medeniyetlerde farklı kozmetik uygulamalara önem verilmiş ve insanlar çok çeşitli amaçlar doğrultusunda birçok farklı ürün keşfetmiştir.

Kozmetik kelimesi, köken olarak Eski Yunanca “cosmeo” (çeki düzen vermek, güzelleştirmek, düzenlemek) kelimesine dayanmaktadır. En genel haliyle kozmetikler temizlemek, korumak, görünümü iyileştirmek ve koku vermek amacıyla insan vücudunda başta cilt olmak üzere saçlara, dişlere, tırnaklara uygulanan ve tedavi edici etkisi bulunmayan ürünler olarak tanımlanabilir. Günümüz dünyasında kozmetikler çok geniş bir ürün gamına sahiptir. Bu çeşitlilik içinde temel amaç; derinin fizyolojik özelliklerini değiştirmeden güzelleştirmek ve korumaktır. Kozmetik ürünlerden beklenen maksimum fayda ancak bilinçli ürün seçimi ve düzenli kullanım ile mümkündür. Kozmetik ürünlerin bilinçsiz kullanımı sonucunda ortaya çıkan klinik tablolar kullanıcıların mental ve fiziksel sağlıklarında sorunlara yol açmaktadır. Bütün bu ilkeler doğrultusunda “Akılcı Kozmetik Ürün Kullanımı”nın gerekliliği ortaya çıkıyor.

Akılcı kozmetik ürün kullanımı, kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun kozmetik ürünü, uygun süre ve dozda, en uygun maliyetle ve kolayca sağlayabilmeleridir. Bir başka deyişle kozmetik ürünlerin etkili, güvenli ve ekonomik biçimde uygulanmasına olanak tanıyan planlama, yürütme ve izleme sürecidir. Şüphesiz akılcı davranış, iyi niyetli yaklaşımın yanı sıra yeterli düzeyde bilgi ve beceriye de bağlıdır. Hekim ve eczacılara bu hususta önemli sorumluluklar düşmektedir. Özelde bireyin, genelde toplumun sağlık bilincine katkı sağlayacak olan akılcı kozmetik ürün danışmanlığını yeterli ve yetkin düzeyde gerçekleştirecek meslek grubu eczacılardır. Akılcı Kozmetik Ürün Kullanımında Nelere Dikkat Edilmelidir? - Öncelikle bireyin cilt tanımlaması yapılmalı. Buna paralel olarak ilaçlı veya ilaçsız cilde uygulanan basamaklar not edilmeli. - Kişinin en son kullandığı veya kullanmakta olduğu ürünler sorgulanmalı. - Kozmetik ürünün olası yan etkileri, diğer ürünlerle etkileşimleri konusunda kişiye gerekli bilgi verilmeli. - Hamilelik ve emzirme dönemindeki kadınlar, kozmetik alerji öyküsü olan bireyler ürün kullanımı konusunda daha dikkatli davranmalı. - Kozmetik ürünler çocukların ulaşamayacağı yerlerde, ambalajında ve uygun saklama koşullarında muhafaza edilmeli. - Açılmış ambalajlar satın alınmamalı, son kullanma tarihi geçmiş olan kozmetik ürünler kesinlikle kullanılmamalıdır.

Akılcı Kozmetik Ürün Danışmanlığı Kozmetik ürün danışmanlığının akılcı bir şekilde etkililik ve güvenlilik ilkesi doğrultusunda gerçekleşmesi için aşağıda yer alan bütüncül yaklaşımı benimsemek gerekmektedir.

Ürünle ilgili: - Ürün neden gereklidir? - Ürünün etkisi ne zaman başlayacak? - Hangi şikâyetler geçer, hangi şikâyetler geçmez? Kullanım talimatları ile ilgili: - Ürün nasıl kullanılmalı? - Ürün ne zaman kullanılmalı? - Ürün kullanımı ne kadar devam etmeli? - Ürün nasıl saklanmalı? Yan etkiler ile ilgili: - Hangi yan etkiler oluşabilir? - Kullanıcı bunları nasıl fark eder? - Yan etkiler ne kadar ciddidir? - Ne yapılmalı?

Doğrulama ile ilgili:

- Kişi anlatılanları anladı mı?

- Kullanıcının başka bir sorusu var mı?

Bütün bu sorulara bireyin doğru yanıtı bulması kişisel sağlık ve halk sağlığı açısından önem arz etmektedir. İlerleyen zamanlarda akılcı kozmetik kavramının önemi daha da belirginleşecektir. Çünkü kozmetik ürün ancak doğru kullanıldığı sürece etkilidir. Akılcı kozmetik kullanımı konusunda farkındalık ve kozmetik okuryazarlık düzeyinin yükseltilmesi için gerek kurumsal gerekse ulusal düzeyde akılcı kozmetik kültürü oluşturulması amaçlanmalıdır.

Ecz. Rumeysa TOPRAK