Kanun Teklifine İlişkin Görüş ve İtirazlarımız

Değerli Üyelerimiz ve Meslektaşlarımız,

Bugün TBMM'de Sağlık,Aile,Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu toplantısı vardı.

TEİS olarak mesleğimiz için çok önemli maddeler içeren yasa tasarısı için görüş isteyen Eczacı vekillerimizle kanun teklifine ait görüş ve itirazlarımızı ilettik.

Özellikle Balıkesir vekilimiz Serkan Sarı,Kütahya vekilimiz İsmail Çağlar Bayırcı ,Bitlis vekilimiz Hüseyin Olan ve Ankara vekilimiz Gamze Taşçıer ile aşağıda yayınladığımız görüşlerimizi paylaştık.

TEİS olarak görevimizi tamamlayarak ve meslektaşlarımıza başarılar dileyerek komisyondan ayrıldık.

Mesleğimiz için iyi olması dileklerimizle

bilgilerinize sunulur.

TEİS (Tüm Eczacı İşverenler Sendikası)

T.C.

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Başkanlığı’na

GİRİŞ

TBMM gündemine alınan ve Komisyonunuza havale edilen “Sağlıkla İlgili Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” kapsamında, Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) olarak özellikle eczacılık mesleğini doğrudan ilgilendiren bazı düzenlemelere ilişkin ciddi sakıncalar gördüğümüzü ve bu düzenlemelere itiraz ettiğimizi saygıyla bildiririz.

Detaylı görüşlerimiz ve itiraz gerekçelerimiz ekte sunulmakla birlikte; söz konusu kanun teklifinde, eczaneler ve eczacılar için öngörülen;

• İlaç Takip Sistemi (İTS) bildirimi yapılmaması durumunda uygulanan yüksek para cezaları,

• Ve cezai yaptırımların kademelendirme içermeksizin mutlak şekilde uygulanması

gibi hükümler; ölçülülük, orantılılık ve hukuki güvenlik ilkelerine aykırı niteliktedir. Bahsi geçen maddeler, eczacının mesleki faaliyetini ekonomik, hukuki ve fiilî olarak sürdüremeyecek duruma gelmesine neden olabilecek mahiyettedir.

Bu kapsamda, ilgili maddelerin gerekçeli itiraz ve değerlendirme metni ekte detaylı olarak sunulmuştur.

TEİS olarak taleplerimiz:

1. Bizlerin “Bilim İnsanı” olarak tahsil yaptığımız unutulmadan ,Kanun teklifinde yer alan cezai yaptırımların orantılı, kademeli ve rehberlik temelli olarak yeniden düzenlenmesi,

2. Eczacıların sorumlu tutulduğu İTS bildirim süreçlerinde sistem sağlayıcı yazılım firmalarının da sorumluluk zincirine dahil edilmesi, “Reçetem Sistemi”nin kesintisiz ve sorunsuz hizmet vermesinin sağlanması,

3. Komisyonunuzun bu teklif metni içerisindeki eczacılığı zedeleyici düzenlemeleri yeniden gözden geçirmesi ve revize edilmesi yönünde karar almasıdır.

Söz konusu maddeler bu hâliyle yasalaşırsa, kamu hizmeti sunan eczacılık mesleği yara alacak, halkın ilaca erişimi sekteye uğrayacak, binlerce serbest eczacı mağdur olacaktır.

Komisyonunuza, halk sağlığını önceleyen, eczacının emeğini koruyan ve eczacılık mesleğinin sürdürülebilirliğini gözeten bir yaklaşımı benimseyeceğinize olan inancımızla, gereğini arz ederiz.

Saygılarımızla.

TEİS YÖNETİM KURULU

GENEL DEĞERLENDİRME

Söz konusu kanun teklifi, sağlık hizmet sunumunun organizasyonu, personel statüleri, ruhsatlandırmalar, cezai düzenlemeler ve özellikle eczacılık ve ilaç tedarik zinciri konularında ciddi değişiklikler öngörmektedir. Ancak bu düzenlemelerin bir kısmı;

• Hukuki güvenlik ilkesine,

• Ölçülülük ve orantılılık ilkesine,

• Mesleki faaliyet serbestisine,

• Ve eczacıların fiili çalışma koşullarına açıkça aykırıdır.

İTİRAZ EDİLEN MADDELER ve GEREKÇELER

MADDE 11

MADDE 11- 6197 sayılı Kanunun 44 üncü maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

"24 üncü maddenin birinci fıkrasının birinci veya ikinci cümlesine aykırı hareket edenlere, aykırılığa konu tüm ürünlerin aykırılığın tespit tarihindeki eczacı satış fiyatları toplamının iki katı tutarında idari para cezası verilir. Bu madde kapsamında verilen idari para cezaları, aynı fiilin bir yıl içindeki tekerrüründe bir kat arttırılarak uygulanır."

İtiraz Gerekçeleri:

• İlgili maddedeki cezai düzenleme toptan ilaç satışı için uygun olmakla birlikte  yapılmayan ITS bildirimi için orantısız ve ölçüsüzdür. 

• İlaç Takip Sistemi (İTS) üzerinden yapılmayan bildirimler nedeniyle, “ürünlerin eczacı satış fiyatının iki katı” oranında orantısız idari para cezası öngörülmektedir. İlgili maddede suistimal ve hata ayrımı yapılmamıştır. Maddenin bu haliyle kabul edilmesi sistemsel teknik arızaları ve/veya insan hatalarını cezalandıracak ve mağduriyetlere sebep olacaktır.

• İlaç Takip Sistemi’ne yapılacak bildirimlerde yaşanabilecek yazılımsal ve sistemsel sorunlar ile insan hataları cezalandırılmaktadır. İlaç Takip Sistemine bildirim yapmak için kullanılan programların ITS ile veri iletişim protokolleri standardize değildir. ITS ile doğrudan, güvenli ve kapalı sistem sürekli iletişim sağlayan bir bağlantı kurulamamaktadır. Bu sebeple iletişim hataları sık yaşanmaktadır. Ayrıca İTS çok sık olarak hata vermekte gerek SGK sistemi gerekse diğer programlar ile İTS  arasında kopukluklar yaşanmaktadır. Eczanelerde günlük pratikte, mevzuata uygun olarak bildirimi yapılmış olan ilaçların İTS bildiriminde sorun yaşanması sık karşılaşılan bir durum olup ilgili durum eczacıdan kaynaklanmamaktadır.

• Kasıtla bildirim yapılmaması durumu sistem hataları ile aynı şekilde değerlendirilmekte ve sahtekârlıkla eşdeğer tutularak iyi niyetli eczacılar cezalandırılmaktadır.

• Bu cezalar, rehberlik ilkesine aykırıdır; önce denetim ve düzeltme hakkı tanınmalıdır.

• Bu düzenleme, eczacıları idari risk altında yaşamaya zorlar.

  TEİS Talebi

• Bildirim eksikliği için hayatın olağan akışına uygun çok yüksek olmayan bir hata payı belirlenmeli (%2 gibi) ve bunun üzerindeki eksiklikler savunma konusu edilmelidir.

• Belirlenen eksiklikler için eczacının açıklaması talep edilmeli, belge ve dökümanlarla ispatlanan hareketlerin düzeltilmesine imkan sağlanmalıdır.

• Ceza ölçüsü düşürülmeli; kasıt ile ihmal ayrımı yapılmalıdır.

GEÇİCİ MADDE 1

GEÇİCİ MADDE 1- (1) Eczaneler, ecza ticarethaneleri ve ruhsat veya izin sahipleri;

uyuşturucu, psikotrop ve kontrole tabi ilaçlar hariç olmak üzere, 15/3/2025 tarihinden önce takip sistemine bildirim yaptıkları halde fiilî stoklarında bulunmayan ilaçlara ait kayıtları veya fiilî stoklarında bulunduğu halde takip sistemine bildirim yapmadıkları ilaçlara ait kayıtları, bu maddenin yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde takip sistemi üzerinde gerekli bildirimleri yapmak suretiyle fiilî duruma uygun hale getirir.

İtiraz Gerekçeleri:

• İlgili maddede kontrole tabi ilaçlar kapsam dışı bırakılmıştır. Bu ilaçlar psikotrop ve uyuşturucu ilaçlar ile aynı kapsamda olmayıp suistimal ihtimali düşük olan ilaçlardır. Bu ilaçlara ait liste yıllar içinde birkaç kez güncellenmiş ve bu sebeple mağduriyetler ortaya çıkmıştır. Satışının yapıldığı dönemde kontrole tabi olmayan bir müstahzar kontrole tabi ilaçlar listesine dahil edildiğinde daha önce satışı yapılmış olmasına rağmen çeşitli sistemsel ve yazılımsal sorunlar sebebiyle bildirimi yapılamamış ve askıda kalmış karekodlar da eczanelerin İTS’de kayıtlı “yazılımsal stok”u üzerinde görünmüş, eski kayıtlarına ulaşamayan eczaneler bu konuda mağdur olmuştur.

TEİS Talebi

• İlgili madde metninde bulunan 15/03/2025 tarihi maddenin yayım tarihi olarak değiştirilmeli ve kontrole tabi beyaz reçeteli ilaçlar da düzeltmeye esas kapsam içerisine alınmalıdır.

GENEL SONUÇ ve TALEP

Kanun teklifinde yer alan İTS’ye bildirim eksikliği nedeniyle getirilen ceza hükümleri, eczacıların işleyişini doğrudan riske atan, ölçüsüz, hatta orantısız yaptırımlardır. Eczacının asli rolü ilaç hizmetidir; cezalandırılacak değil, desteklenecek bir meslek grubudur.